Een brede coalitie van overheden, bedrijven en kennisinstellingen, waaronder de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, investeert samen in nieuwe verdienmodellen en werkgelegenheid op basis van de gezamenlijke ‘Groeiagenda Zuid-Holland’. Deze Groeiagenda bevat concrete investeringen en acties in Zuid-Holland en biedt voor het Nationaal Groeifonds concrete handvatten en proposities. De eerste voorstellen voor investeringen werden in 2021 al gehonoreerd. Marja van Bijsterveldt over het belang van de Groeiagenda Zuid-Holland.
Economische groei zorgt voor meer inkomen. Naast het feit dat we zo met elkaar meer te besteden hebben, kunnen we daarmee ook blijven investeren in onder meer gezondheidszorg, onderwijs en de maatregelen tegen klimaatverandering. Om die reden stelde het kabinet een Nationaal Groeifonds samen, waarbij het tussen 2021 en 2025 € 20 miljard uittrekt voor projecten die economische groei voor de lange termijn genereren. Gekeken wordt naar projecten waarbij kennisontwikkeling en onderzoek, ontwikkeling & innovatie uitgangspunten zijn. Tot begin 2022 viel ook infrastructuur nog binnen het Nationaal Groeifonds. Regio’s kunnen bij het Rijk investeringsvoorstellen indienen. “En dat is wat we met de Groeiagenda Zuid-Holland doen”, zegt Marja van Bijsterveldt, burgemeester van Delft, lid van de Economic Board Zuid-Holland en lid van het dagelijks en algemeen bestuur van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag.
De Groeiagenda Zuid-Holland is een ambitieuze actie- en investeringsagenda om Zuid-Holland weer de positie te geven die het kan hebben als motor van de Nederlandse economie. “Op basis van deze agenda investeren overheden, bedrijven en kennisinstellingen in onze provincie de komende tien jaar jaarlijks €1,4 miljard in kennis & innovatie, de maakindustrie, energie-infrastructuur, bereikbaarheid en human capital. Op die manier realiseren we met elkaar welvaart en welzijn voor de huidige en toekomstige inwoners van Zuid-Holland”, licht Van Bijsterveldt toe. De Groeiagenda Zuid-Holland werd in maart 2021 gepresenteerd. Van het Rijk vragen de initiatiefnemers ook een bijdrage: jaarlijks €1 miljard uit het Nationaal Groeifonds.
De ambitie is er niet zomaar. Zuid-Holland kampt met achterblijvende economische prestaties, hoge werkloosheid, tekorten aan woningen, beperkte bereikbaarheid en een leefbaarheid die steeds verder onder druk staat. Daarentegen staat de regio voor bijna een kwart van de Nederlandse economie en biedt ze ook legio kansen. Met onder meer het Rotterdamse havengebied, de Mainport, de Greenport Westland, hightech maakbedrijven en The Hague Security Delta heeft de regio clusters die zich nationaal en internationaal onderscheiden. “Je investeert dus in een regio die ertoe doet”, benadrukt Van Bijsterveldt. “Enerzijds om die gewenste economische groei te realiseren (in tien jaar tijd 12 procent extra economische groei), maar ook om 200.000 goed bereikbare woningen te kunnen bouwen, waarvan 170.000 binnenstedelijk (25 procent van de nationale woningbouwopgave), OV-verbindingen te verbeteren, nieuwe banen te creëren en 40 procent van de nationale co2-reductie te realiseren door industrie en chemie te verduurzamen. Allemaal ambities die het kabinet ook heeft en die het samen met ons in Zuid-Holland kan realiseren.”
Marja van Bijsterveldt, burgemeester van Delft, lid van de Economic Board Zuid-Holland en lid van het algemeen bestuur van de MRDH
“Onderzoeken van de OESO, de Erasmus Universiteit en het NEO Observatory laten zien dat deze investeringen structurele economische groei binnen en buiten de regio opleveren, en veel duurzame werkgelegenheid. En vergeet ook niet dat we in de metropoolregio veel slimme onderzoekers en bijzondere bedrijven hebben die in nationale coalities samenwerken. Wij verwachten dat er ook geld naar die nationale coalities gaat. En dat geld komt via die onderzoekers en bedrijven dus ook weer in onze regio terecht.”
Het eerste succes werd al snel bereikt. Begin april 2021 maakte het kabinet bekend een bedrag van € 1 miljard uit het Nationaal Groeifonds beschikbaar te stellen voor verdere ontwikkeling van hoogfrequent OV in de Zuidelijke Randstad. De MRDH levert een substantiele bijdrage als cofinanciering, van ongeveer € 250 miljoen. “Een geweldig resultaat. Met dat geld kunnen we vier sporen realiseren tussen Leiden en Dordrecht en de knelpunten op deze ‘Oude Lijn’ aanpakken. Het maakt ook een kwaliteitsslag van stations mogelijk en versterking van de metrocapaciteit en RandstadRail. Daarmee verbeteren we de bereikbaarheid, kunnen we de woningbouw versnellen en versterken we structureel de economie.” Volgens Van Bijsterveldt erkent het kabinet met deze bijdrage de belangrijke betekenis van het openbaar vervoer voor de economie en het groeivermogen van de metropoolregio en Nederland.
Ook op andere terreinen werden investeringsvoorstellen gehonoreerd. Het Quantum Delta NL programma ontving €615 miljoen vanuit het Nationaal Groeifonds. Daarmee werd de aanvraag volledig gehonoreerd. Het programma wil Nederland de komende zeven jaar positioneren als het nieuwe, Europese Silicon Valley voor quantumtechnologie. Deze technologie maakt nieuwe producten en diensten mogelijk. Denk aan quantumcomputers, -simulators, -netwerken en -sensoren die straks dingen kunnen die hun klassieke voorgangers niet kunnen. Daarmee staan we aan de vooravond van een technologische revolutie die een bijdrage kan leveren aan het oplossen van allerlei maatschappelijke uitdagingen.
Het programma zet tevens in op een bloeiend ecosysteem waarin talent op alle niveaus wordt opgeleid en samenwerkt om een nieuwe Europese hightechindustrie te creëren. Het nieuwe nationale House of Quantum komt straks in Delft en wordt een open ontmoetingsplek rondom quantumtechnologie. Het integreert ruimte voor wetenschappers, startups en bedrijfsleven met ruimtes voor ontmoeting en interactie op de TU Delft Campus. Van Bijsterveldt: “Dat Delft een toppositie bekleedt op het gebied van quantumtechnologie was al bekend. De bijdrage uit het Nationaal Groeifonds onderstreept het belang van samenwerking op nationaal niveau en het feit dat deze technologie naast wetenschappelijk, ook economisch een enorme potentie heeft.”
“Kijkend naar al deze, bijna futuristische, investeringsprojecten zie je dat we voor het vernieuwen, versterken en verduurzamen van de economie vooral kennis en technologie nodig hebben”, onderstreept Van Bijsterveldt nog eens. “De grote uitdaging is de beschikbaarheid van technisch talent: mensen die kennis en technologie omzetten in producten die we wereldwijd kunnen verkopen. Tegelijkertijd is ruimte een belangrijke factor: zowel de woningbouw als de nieuwe economie vergen fysieke ruimte. Uitdagingen die we met elkaar in de metropoolregio moeten aangaan. Daarom is de Groeiagenda Zuid-Holland van belang voor alle 23 gemeenten en hun inwoners. Samenwerking is daarbij cruciaal, en we zien nu dat het werkt. We werken in de regio steeds beter samen en dat wordt gezien.”
In het versterken van deze samenwerking speelde de MRDH een belangrijke, verbindende rol. "Zuid-Holland heeft sterke troeven in handen, maar die zijn nog onvoldoende met elkaar verbonden. Neem het Leiden BioSciencePark. Dat heeft baat bij intensieve samenwerking met de universiteiten van Delft en Rotterdam. Studenten en docenten moeten bij elkaar over de vloer kunnen komen om elkaars bagage optimaal te benutten. Daar zetten we dus op in. De voormalige burgemeester van Zoetermeer Charlie Aptroot zei eerder: ‘Zoetermeer heeft een universiteit, maar hij staat in Delft.’ Dat is de manier van denken en doen. Een ander voorbeeld: de Haagse Hogeschool zit in het Dutch Innovation Park in Zoetermeer, en daarmee bovenop de bedrijven die snakken naar goed geschoolde medewerkers.”
Verbindingen leggen dus, en vooral blijven samenwerken. “Dat borg je door persoonlijke contacten te onderhouden. Ontmoeten, beleven en verbinden zijn de drie sleutelwoorden bij de communicatie van de MRDH. Ze zijn ook wezenlijk voor de manier waarop we elkaar in de metropoolregio tegemoet moeten treden: overheden, bedrijven en kennisinstellingen. Je moet de deuren naar elkaar openzetten. Benut elkaars kwaliteiten, dan versterk je de eigen organisatie en versterk je de regio. De Groeiagenda Zuid-Holland laat meer dan ooit de waarde van de verbinding in de regio zien. Niet eerder zijn er zoveel proposities opgewerkt en samen aangedragen. We werken écht samen; nooit eerder was er zoveel contact, chemie en slagkracht.”
Wat moeten we nu tot slot gaan doen? “De verbinding tussen overheden, bedrijven en kennisinstellingen manifester maken”, zegt Van Bijsterveldt resoluut. “De Groeiagenda Zuid-Holland mag geen plan op de plank worden, het is een werkdocument. Daarvoor moeten we ook gezamenlijk blijven optrekken richting het Rijk. Er is meer dat ons bindt dan het Nationaal Groeifonds. Het kabinet ziet dezelfde opgaven en oplossingen als wij om het land te versterken. Wij steken de hand uit naar het Rijk in de wetenschap dat als we in onze regio stappen zetten, het hele land erop vooruitgaat.” In het voorjaar van 2022 werd bekend dat het kabinet nog eens €5 miljard uittrekt voor investeringen in kennisontwikkeling, onderzoek, ontwikkeling en innovatie, en Infrastructuur.
